ÇORUM OSMANCIK ALİBEYKÖYÜ - OSMANCIK TARİHÇESİ

OSMANCIK TARİHÇESİ

        Çorum’un kuzeyinde bulunan ilçemiz, Kızılırmak üzerinde Osmanlı döneminin önemli bir ulaşım noktasında yer almaktadır. Günümüze eski mimarlık ürünlerinden çoğunu yitirmiş olarak gelebilmiştir. Kentteki eski sit dokusunun ortadan kalkmasında Kızılırmak fay hattı boyunca meydana gelen depremlerin etkisi çok olmuştur.. Gerçekten Osmancık son elli yıl içinde dört-beş kez deprem geçirmiştir.
          Osmancık, “kırkdilim” denen dibi ve tepesi ağaçlarla kaplı, zaman zaman sarp, çıplak kayalarında anıtsal mağara mezarları bulunan bir geçitle Çorum’a bağlanır. Buradan da dağlık ve engebeli bir araziden geçilerek Kızılırmağa ulaşılır.
       Görüldüğü gibi ilçemiz, doğal engebelerin belirlediği bir ‘güzergahın’ Kızılırmak'ı kestiği bir yerde bulunmaktadır. Bu yol boyu, daha çok Bizans sonrası dönemde, Anadolu’nun kuzeyinde, sahile koşut dağların güney yamaçlarından geçen Avrupa-Asya ulaşım damarının önemli bir geçidini oluşturur. Bu nedenle de ilk çağlardan başlayarak önemli bir yerleşim merkezi olmuştur.
         Roma ve Bizans çağında Osmancık “Pimolisene” adıyla bilinen bir merkezdi. Kasaba, gidiş-gelişi denetleme altında bulundurma, vergi gümrük gibi hususların sağlanabilmesi için “müstahkem” hale getirilmiştir. Bu amaçla ırmak kenarındaki eski kentin kuzey-doğusundaki kayalıklar kale görevini üstlenmiştir. Bu dönemlerden kalma kale surları, günümüzde de görülebilmektedir. Kale kentin, su ve öteki gereksinimlerini karşılamak amacı ile yapılmış olan ve ırmak kenarında sonuçlanan bazı tünel ve kuruluşlar arkeolojik araştırmalar için ilginçtir.
         Anadolu'nun Selçuklu Türkleri tarafından ele geçirilmesi sırasında, Osmancığın ne zaman ve nasıl Selçuklu ülkesine katıldığı bilinmiyorsa da, Selçuklu devri Feodal idaresi döneminde, Sivas,Tokat ve Kastamonu’nun alınması sırasında, Osmancık da Danişmendli ülkesine katılmıştır. Danişmentlileri izleyen Selçuklu egemenliğinden sonra, Osmancığın Osmanlı ülkesine katılması, XIV.y.y. sonlarında (1389), Yıldırım Bayezid tarafından olmuştur.
         Bazı yayınların “Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Gazi’nin burada doğması şehre Osmancık adının verilmesine neden olmuştur” şeklinde bilgi verilmesine karşın bu görüş kesin açıklığa kavuşmamıştır.
         Osmancık kentini, ırmağın sağ kıyısından içerlere doğru uzanan kaya kitleleri, kale ve ırmak üzerindeki 15 gözlü köprü simgeleştirir.

OSMANCIK’IN DEVLET YÖNETİMİNDEKİ YERİ

Osmancık, coğrafya yapısının oluşumu dolayısıyla , önemli bir ulaşım merkezidir. Zaman içinde Gümrük idaresinin dahi kurulmuş olduğunu görüyoruz Osmancık’ta. Zorunlu bir geçit yeridir bir çok dönemin

Bu konumu dolayısıyla , yerleşimde süreklilik gösterdiğine tanık oluyoruz. Hititler, İyon , yahut İyonlar, Romanlılar, Lidya,ve Likyalılar, Rumlar, Selçuklular ve bunlara bağlı Danışmentliler, Osmanlılar yerleşmişler, yönetmişlerdir Osmancık’ı.

Osmancık 1075 yılında Selçukluların ve onlara bağşı Danişmentlilerin eline geçmiş , Eretna Devletine bağlanmış , onun ve ona bağlı Amasya’nın vasallığı altında bir “devlet” durumuna gelmiştir.

Bu devletin adı : “ OSMANCIK BEYLEROĞLU DEVLETİ”dir. Çorum ve Hacıhamza bu devlte bağlanmıştır. Devletin ilk başkanı Gazi Mehmet Beyin oğlu “ŞERAFETTİN OSMAN BEY”dir 1309-1310 yıllarında göreve başlamıştır. Bu Beyleroğlu Devleti kısa bir süre için Kastamonu Beyi İsfendiyaroğluna bağlanır. İsfendiyaroğlu Murat Hüdavendigar’ın gazabına uğrayınca , 1387 yılında Osmanlı devletine bağlanır. Bir gel-git sürer, gider. Kadı Burhanettin, Göl Yazıda Osmanlı Ordusunu bozguna uğratınca Osmanık Kadı Burhanettin ‘in Devletine bağlanır, 1392-1393 yılında da Yıldırım Beyazıt tarafından Osmanlı Devletine bağlanır, Osmancık Beyleroğlu Devleti, Osmanlı yönetimine geçer.

            Osmanlı imparatorluğunun yönetimine geçtikten sonra , yöresel yönetim yönünden :
           1423 yılında Amasya’ya
             1596 tarihinde , Çorum Sancağı’na
             1864 yılında Amasya’ya
            1924 yılında bugüne dek de kesintisiz Çorum iline bağlanmıştır.

Yalnız 1906 yılında Kastamonu’ya bağlı olduğunu biliyoruz. Çünkü Osmancık Redif Taburu, bu tarihlerde Kastamonu Redif İkinci Tümeni , 5. Kastamonu Alayının bir birliğidir. [Genel Kurmay Başkanlığı Ateşe Başkanlığı...]